महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना

✓ योजनेची वैशिष्ठे –
● ग्रामपंचायत स्तरावर कामाची निवड ग्राम सभा करणार
● तालुका पातळीवर नियोजन आराखडयास मंजुरी पंचायत समिती देणार
● जिल्हा पातळीवर नियोजन आराखडयास मंजुरी जिल्हा परिषद देणार
● मंजुर कामांच्या ७५ टक्के खर्चाची कामे ग्राम पंचायत मार्फत राबविणार
● १०० दिवसांपेक्षा जास्त दिवस रोजगार देण्याची जबाबदारी राज्य शासनाची राहिल.
● शासन निकषा प्रमाणे किमान मजुरीची हमी.
● अर्ज केल्यापासुन १५ दिवसांत रोजगार पुरविणार.
● कुटुंबातील प्रौढ व्यक्ती अर्जाद्वारे त्याचे सर्व कुटबातील व्यक्तींची नावे नोंदणी करु शकतील
● एकदा केलेली नोंदणी ५ वर्षे कालावधीकरीता राहिल.
● रोहयो कायदया अंतर्गत मजुरांना मिळणा-या सर्व सोई सुविधा मिळतील.
● विविध स्तरावरील कर्तव्य्
✓ १.ग्रामपंचायत स्तरः- –
● कुटुंबांची /मजुरांची नोंदणी करणे/जॉबकार्डवरील नोंदी करणे
● मजुरांची कामाची मागणी घेणे/कामे पुरविणे
● कामाचे सर्वेक्षण करणे/अंदाजपत्रक करणे
● कामाचे नियोजन करणे
● मजुरांना मजुरी व कामासाठी निधी उपलब्ध करुन देणे
● वेळेवर मजुरी वाटप करणे
● सामाजिक अंकेशन
✓ २.तालुका स्तर –
● ग्रामपंचायतींना कामाच्या नियोजनाबद्दल मार्गदर्शन करणे
● कामाचे नियोजन करुन घेणे
● हजेरीपट व निधीचा हिशोब ठेवणे
● तालुक्याची माहिती संगणक प्रणालीचा वापर करुन संकलित करुन जिल्हा स्तरावर पाठविणे
● संगणक प्रणालीद्वारे झालेल्या कामांचे हजेरीपट ऑनलाईन करणे
✓ ३.उपविभाग स्तर–
●महसुल विभाग
✓ ४.जिल्हास्तर–
● जिल्हयातील सर्व कामांचे नियोजन करुन घेणे
● निधींचा हिशोब ठेवणे
● केंद्र राज्य शासनाकडे आवश्यक ती माहिती पाठविणे
● कामाचे सनियंत्रण करणे.
● ग्रामसेवक/ग्रामरोजगार सेवक यांची कर्तव्ये
● कुटब नोंदणी रोजगार पत्रक वाटप/कामांचे वाटप
● नियोजन आराखडा-कामांचा समावेश/प्राधान्यक्रम/सेल्फ तयार करणे.
● ७५ टक्के कामाचे कार्यान्वयन
● मजुरी वाटप
● बेरोजगार भत्ता वाटप(पहिले-३०दिवसांसाठी.२५टक्के पुढील १०० दिवसापर्यंत किमान वेतनाच्या ५० टक्के)
● रोजगार हमी दिन आयोजन
● सामाजिक लेखा परिक्षणास मदत.
✓ सरपंचांची भुमिकाः-–
● ग्रामपंचायत क्षेत्रात घ्यावयाची कामे ग्रामसभेमध्ये निश्चित करणे.
● गट कार्यक्रम अधिकारी यांच्या मंजुरीने कार्यक्षेत्रातील कामे हाती घेणेकामी विविध यंत्रणांना मदत करणे.
● ग्राम सभेच्या शिफारशी नुसार ग्रामपंचायत विकास आराखडा तयार करणेकामी मदत.
● पुढील वर्षी घ्यावयाच्या कामांचा विकास आराखडा गट कार्यक्रम अधिकारी यांचेकडे पाठविणे कामी मदत.
● मजुरांची मागणी केलेनंतर कामे तात्काळ सुरु करणेचे दृष्टीने पाठपुरावा करणे
● सामाजिक अंकेशन कामी मदत.
● वार्षिक नियोजन व लेबर बजेट